Protista Alemi ve Ekoloji
Protista alemi, basit canlılardan oluşmuş bir alemdir. Protista alemini oluşturan canlılar; vücut şekilleri, üremeleri, beslenmeleri veya yaşam biçimleri yönünden çok büyük farklılıklar göstermektedir. Bu canlılar özellikleri bakımından moneralardan kolaylıkla ayırt edilebilmesine rağmen; hayvan, bitki ve mantarlara benzer yanları da bulunmaktadır. Protistlerin yeryüzünde yaşayan yaklaşık 200,000 türü olduğu bilinmektedir. Protista alemi canlıları hakkında detaylı bilgi protista alemi sayfasında verilmiştir. Mikroskobik boyutlarda olabileceği gibi, 60 cm uzunluğa ulaşabilen örnekleri de bulunabilen bu canlılar; tek, hücreli, koloni veya çok hücreli türleri içermektedir. Ancak bu canlılar, basit bir vücut yapısına sahiptir. Özelleşmiş doku veya sistemler bulunmaz. Protistlerin çoğu, su ekosistemlerinde, serbest halde veya kayalara ve bazı yüzeylere tutunmuş halde bulunur. Karada yaşayan protistler ise, çoğunlukla nemli topraklarda veya bitki ve hayvan artıkları üzerinde yaşar. Beslenmelerine göre; ototrof, heterotrof veya bazı dönemlerde ototrof iken, bazen de heterotrof özellik gösteren türler bulundurmaktadır. Mutualistik veya parazit bir yaşama biçimi yaygındır. Bazı parazit protistler, bitki veya hayvanlarda hastalıklara sebep olmaktadır. Konu hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmek için protista alemi sayfasına gidebilirsiniz.
 |
| Protista alemi calarlarından amip |
Ekoloji
Kısaca çevre bilimi olarak tanımladığımız ekoloji,
canlıların birbirleriyle ve yaşadıkları ortamla ilişkilerini inceler.
Biyosfer, dünyada canlıların yaşadığı tabakadır. Bu, 8-10 km'si
deniz seviyesinden aşağıya doğru, 8-10 km'si deniz seviyesinden yukarıya doğru
olmak üzere toplam 16-20 km'lik bir tabakadır.
Habitat, bir canlının biyosferde en iyi yaşayıp üreyebildiği
yerdir. Örneğin, balinanın habitatı okyanuslar; sivrisineğin habitatı nemli,
sulu ortamlar; tenyanın habitatı insan bağırsağıdır. Her canlının habitatında
üstlendiği bir görev vardır. Buna "ekolojik niş" denir. Örneğin,
sivrisineğin nişi kan emmek, dağ keçisinin nişi ağaç filizleriyle beslenmek vs.
Biyosferde yaşayan canlılar değişik birimlerde bir araya gelirler. Bu birimler
populasyon, sosyete, komünite ve ekosistemdir.
Populasyon Ekolojisi
Populasyonlar sınırlı bir çevrede yaşayan aynı tür canlı
topluluklarıdır. Örneğin, Kaz Dağı'nda bulunan Sarı çam'lar. Populasyonların
özellikleri vardır. Populasyonların yoğunlukları sabit değildir, değişebilir.
Bir populasyonun yoğunluğunun en fazla olduğu duruma, kısaca bir populasyonun
bulundurabileceği en fazla birey sayısına o populasyonun taşıma kapasitesi
denir. Populasyonlar büyüyüp küçülebilirler: Populasyonların pozitif ya da
negatif yönde gelişimleri vardır.
KOMÜNİTE EKOLOJİSİ Komünite (Yaşama birlikleri): Belirli bir
alanda yaşayan birbirleriyle et-kileşim içindeki populasyon topluluklarına komünite
denir. Örneğin, orman.
Komünitelerin özellikleri:
Baskın türleri vardır: Baskın tür, komünitenin sayıca ya da
işlev açısından en göze batan türüdür. Örneğin, çam ormanında başka bitkiler ve
hayvanlar da yaşar. Komünitedeki bir baskın türün yerini zamanla başka bir
baskın tür alabilir. Baskın türde görülen bu değişmeye ikincil süksesyon adı
verilir. Ayrıca komünitelerde, daha önce hiç bir canlı türünün bulunmadığı
yü-zeylerde başlayan ve gelişen canlı oluşumlarına birincil süksesyon denir.
Örneğin, buzul istilasına uğramış alanlarda buzulların çekilmesinden sonra ilk
canlı formlarının gözlenmeye başlaması birincil süksesyon örneğidir. Birincil
süksesyonun gelişmiş bir komüniteyi oluşturması yüzlerce, binlerce yıl
alabilir.